Brief naar kandidaat-voorzitters Groen! en sp.a

De CAP-werkgroep Europa stuurde onderstaande brief naar de 6 kandidaat-voorzitters van Groen! en naar sp.a kandidaat-voorzitter Erik De Bruyn. Met de brief wil de CAP-werkgroep Europa het debat aanwakkeren over een referendum over de herwerkte versie van de EU-Grondwet.

Geachte,

Bij de Werkgroep Europa van het Comité voor een Andere Politiek (CAP) proberen we een inventaris te maken van de standpunten over de EuropeseUnie. Meer bepaald zijn we geïnteresseerd in uw visie omtrent het Hervormingsverdrag. De definitieve tekst van dit verdrag zal waarschijnlijk nog voor het einde van dit jaar klaar zijn en begin 2008 ter ratificatie worden voorgelegd aan de verschillende parlementen die ons land rijk is. De Europese kwestie zal ongetwijfeld vanaf nu tot en met de Europese parlementsverkiezingen van 2009 prominent op de politieke agenda aanwezig zijn.

Aangezien de tekst van het Hervormingsverdrag alweer zonder noemenswaardige inspraak van de Europese burgers tot stand is gekomen en fundamentele problemen inzake het democratisch functioneren van de EU ongemoeid laat zal de Werkgroep Europa van CAP pleiten voor een nationaal referendum ter ratificatie. Wij gaan ervan uit dat het Vlaams Belang dat ook zal doen. Caroline Gennez heeft zich in haar intentieverklaring als kandidaat-voorzitster van de SP.A ook uitgesproken voor een referendum. Om de mogelijkheden tot samenwerking verder verkennen zijn we zeergeïnteresseerd in uw standpunt omtrent deze kwestie.

Met vriendelijke groeten,

CAP - Werkgroep Europa
http://capeuropa.blogspot.com

Het Hervormingsverdrag: een stand van zaken

De Intergouvernementele conferentie 2007 die zich buigt over het Hervormingsverdrag werkt momenteel verder aan de tekst. De informele top van de ministers van buitenlandse zaken in Portugal een aantal weken geleden was een doorslagje van de top in juni. De spanningen tussen de lidstaten omtrent de wenselijkheid van de opt-outs van het Verenigd Koninkrijk en Polen werden opnieuw zichtbaar.
Groot-Brittannië: Gordon Brown sprak zich gisteren uit tegen een referendum. De druk om er toch een te houden stijgt wel, zowel vanuit conservatieve hoek als de media. Ook de vakbonden en de media steunen een referendum.
Nederland: Balkenende houdt voorlopig stand in zijn poging om een volksraadpleging tegen te houden, maar ook hier stijgt de druk. Een meerderheid in de Tweede Kamer kant zich tegen het standpunt van de regering. Ondanks het feit dat de definitieve tekst van het Hervormingsverdrag nog niet bekend is adviseerde de Nederlandse Raad van State dat het niet strikt noodzakelijk om een een referendum te houden.
Denemarken: hier werd besloten de definitieve tekst af te wachten vooraleer tot een besluit te komen over het al of niet houden van een referendum. Een wijs besluit, me dunkt.

Gennez en het referendum

Een ietwat eigenaardige passage uit de intentieverklaring van Caroline Gennez en Dirk Van der Maelen naar aanleiding van de voorzittersverkiezingen bij de SP.A :

Als de EU meer werkt in het belang van de mensen zullen de Europeanen de EU ook steunen. Wij zijn daarom voor een bindend referendum over de Europese Grondwet – met opkomstplicht.

Dit moet zowat de eerste keer zijn dat de SP.A zich uitspreekt voor een referendum over de Europese kwestie (al betreft het hier in principe enkel de uitspraak van een kandidaat-voorzitter). Dit is in ieder geval goed nieuws. Wat opvalt is dat men het nog steeds heeft over de "Grondwet": ofwel is men niet helemaal op de hoogte van het feit dat de term "grondwet" net zeer expliciet uit het Hervormingsverdrag werd geschrapt (in dat geval volgt men het Europees toneel blijkbaar niet bepaald op de voet), ofwel gaat men ervan uit dat het Hervormingsverdrag in de praktijk toch op hetzelfde neerkomt en we het evengoed "grondwet" kunnen blijven noemen. Opmerkelijk in elk geval.

Uitnodiging

Op 20 september organiseert het CAP een meeting waarop alle voorstanders van een democratisch en sociaal Europa worden uitgenodigd. U dus ook. Lees de uitnodiging (PDF , OpenOffice) laat ons iets weten en u bent van harte welkom.

Analyse: het Europees programma van de SP.A

De Werkgroep Europa van het CAP bezint zich onder andere over een Europees programma. Als onderdeel van deze taak is het interessant een evaluatie te maken van de programma's van andere partijen. Dergelijke analyses maken het mogelijk de specificiteit van de CAP-visie duidelijk aan het licht te brengen. In deze bijdrage gaan we iets dieper in op het Europees programma waarmee de SP.A op 13 juni 2004 naar de kiezer stapte. Op basis van dit programma werden drie SP.A leden verkozen voor het Europees Parlement (EP): Mia De Vits, Saïd El Khadraoui en Anne Van Lancker. In het document wordt de Europese grondwet zoals voorgesteld door de Conventie "net verdedigbaar" genoemd.

De SP.A heeft in 2004 een uitgebreide "wishlist" ontwikkeld die er behoorlijk "socialistisch" uitziet. Men kan zich moeilijk inbeelden dat een socialist bij een oppervlakkige lezing van de 80 artikels er meer dan een of twee uithaalt waarmee hij het fundamenteel oneens zou zijn. De SP.A gaat echter een zeer fundamentele vraag uit de weg: HOE denken zij het door hen voorgestelde programma daadwerkelijk op Europees niveau te realiseren? Over welke hefbomen beschikken de volksvertegenwoordigers om de wensen van hun kiezers om te zetten in wetgeving en beleid? Het cruciale vraagstuk omtrent het democratisch deficit in de EU gaat de SP.A quasi volledig uit de weg. Dat de Europarlementariërs er grotendeels voor spek en bonen bijzitten wordt in het programma van de SP.A nochtans herhaaldelijk impliciet duidelijk gemaakt, maar nooit geproblematiseerd. Zo bijvoorbeeld in de inleiding:

De Europese Commissie moet met dezelfde inzet waarmee ze voor de vrije markt ijvert, vechten voor een sociaal en solidair Europa.

Aangezien het EP geen wetgevend initiatiefrecht heeft is dat wachten op Godot. De SP.A waagt zich verder ook niet aan de vraag waarom de Europese Commissie zo ijverig die vrije markt promoot. Dat beleid komt blijkbaar domweg uit de lucht gevallen en daar moet verandering in komen, maar hoe precies, dat is niet duidelijk. Het valt op dat de SP.A streeft naar een "sociaal en solidair" Europa, hetgeen bijna twee keer hetzelfde betekent. "Democratisch en sociaal" had allicht te duidelijk naar de oorsprong van het probleem verwezen. In het programma van de SP.A neemt de term "democratie" trouwens bij herhaling de vorm aan van een algemene waarde waarvan Europa als bijna vanzelfsprekend van doordrongen is. Dat de materialisering van die waarde in de Europese instellingen ver onder het niveau zit van de lidstaten op zich is merkwaardig genoeg niet aan de orde.

Verder:

De Europese samenwerking moet gebruikt worden om onze sociale verworvenheden te versterken en te verspreiden.

Fantastisch ideaal, maar opnieuw stelt zich de vraag: en hoe dan wel? Dat zoiets in de praktijk wel eens kan tegenvallen blijkt verder uit artikel 22:

Dankzij een goede samenwerking met de Europese havenvakbonden kon de liberalisering van de havendiensten worden tegengehouden. Met een simpele pennentrek wilde een Europees Commissaris het sociaal statuut en de jobzekerheid van duizenden Vlaamse havenarbeiders onderuit halen. Als de Europese Commissie statuten of openbare diensten via andere wegen, bijvoorbeeld met de nieuwe voorstellen voor de liberalisering van de diensten, probeert ongedaan te maken, zal sp.a ook hier harde oppositie tegen voeren via haar vertegenwoordigers in het Europees parlement en de Raad.

Uit deze passage blijkt duidelijk de structurele depolitisering van het Europees intitutioneel stelsel. Nog voor men de uitslag van de verkiezingen kent is een ding al zeker: de sp.a verkozenen zitten net als alle andere leden van het EP in de "oppositie". Logischerwijs zit de Commissie altijd "in de meerderheid". Het stelpen van de sociale afbraak is dan ook meteen goed voor een overwinning. Hoe men op Europees niveau dan wel een aanvang zou kunnen nemen met "versterken en verspreiden van sociale verworvenheden" blijft een open vraag.

Verder manifesteert zich ook in dit Europees programma van de SP.A de verschuiving van het verdedigen van de belangen van de werknemer naar de belangen van de "consument". Jammer genoeg dan nog op een totaal inadequate manier. Zo in artikel 27 in een passage over genetisch gemanipuleerde organismen (ggo's):

Ook vinden we dat er geen dwingende noodzaak is om deze technologie tegen de wil van de consument op te dringen. Europa heeft werk gemaakt van een goede traceer- en etiketteringswetgeving om de consument te informeren over de aanwezigheid van ggo's in het voedsel. Zo krijgt de consument keuzevrijheid.

De consument krijgt met andere woorden "de vrijheid" om elke dag opnieuw in de supermarkt alle etiketten op voedselproducten te verifiëren om zich ervan te vergewissen dat het product geen ggo's bevat. Bij de bakker of in het restaurant krijgt diezelfde consument allicht nog eens "de vrijheid" om telkens opnieuw te vragen of alles wel ggo-vrij is.

Tot besluit kunnen we stellen dat het progamma waarmee de SP.A in 2004 naar de kiezer stapte in het algemeen weliswaar "socialistisch" te noemen valt, maar dat de meer fundamentele kwestie over hoe het beleid kan gerealiseerd worden stelselmatig uit de weg wordt gegaan. In zekere zin is elk programma waarmee een partij naar de Europese verkiezingen stapt een vorm van kiezersbedrog. Het resultaat is immers op voorhand bekend: uw verkozene zit in de oppositie.

Websites

Een paar interessante links voor diegenen die het nieuws over de Europese Unie op de voet willen volgen:

• Uitpers (Nederlandstalig, klik op "Per Thema", dan op "Europese Unie")
  
• EU observer (Engelstalig)

Met dank aan Herman Michiel voor het doorsturen van interessante informatie (waaronder bovenstaande links).

Het Hervormingsverdrag: de situatie in Groot-Brittannië

Opmerkelijke situatie in Groot-Brittannië. Tijdens een persconferentie heeft de Britse eerste minister Gordon Brown gisteren gedreigd (sic) met een referendum. Blijkbaar zijn de opt-out clausules die door Blair tijdens de top in juni werden bedongen van groot belang. Indien deze clausules zouden worden afgezwakt tijdens de onderhandelingen over het Hervormingsverdrag dan zal de Britse regering een referendum over het verdrag organiseren met daarbij een advies aan de burgers om "no" te stemmen en dus quasi zeker het hele project te kelderen.

De opt-out clausules waarvan sprake garanderen Groot-Brittannië ondermeer de niet-toepasbaarheid van het Handvest van de Grondrechten van de Europese Unie. In dit handvest zitten onder andere een aantal sociale rechten vervat waaronder bijvoorbeeld het stakingsrecht.

De situatie is dus als volgt: indien tijdens de onderhandelingen over het Hervormingsverdrag de Britse opt-out clausules alsnog onder druk zouden komen te staan (hetgeen betekent dat de Britse burgers zoals de rest van de EU-burgers mogelijk zouden kunnen gaan genieten van enkele sociale grondrechten als het verdrag in alle lidstaten wordt geratificeerd), dan zal Brown het project proberen kelderen. Indien Groot-Brittannië zijn opt-outs kan behouden (hetgeen betekent dat de Britten uitgesloten blijven van die grondrechten), dan zal Brown zijn best doen om een referendum tegen te houden en het verdrag door het parlement te laten ratificeren.

Gordon Brown is zowel eerste minister als voorzitter van Labour, een partij die zichzelf "sociaal-democratisch" noemt.

Zie EUobserver.com voor meer informatie.

CAP - werkgroep Europa

Op deze blog zal de werkgroep Europa van CAP berichten over activiteiten en andere wetenswaardigheden.