woensdag 23 januari 2008

Erik Meijer (europarlementslid SP-Nl) over de Europese Grondwet

overgenomen van www.sp.nl

Al heel lang voordat in 2003 de voormalige Franse president Valery Giscard d'Estaing het ontwerp voor een EU-grondwet liet publiceren, bestonden er ideeën over iets dat 'Europese grondwet' zou moeten gaan heten. Die kwamen van goedwillende idealisten die droomden over een wereld van vrede en solidariteit, te beginnen met een beter Europa. De kern van hun grondwetsideeën bestond uit meer macht voor gewone mensen tegenover de machten waardoor ze geregeerd worden, minder vrijheid voor multinationale ondernemingen om hun eigen gang te gaan, ontwapening, milieubescherming, verbod op de doodstraf en steun voor de ontwikkeling van arme landen in de Derde Wereld. Niets mis mee dus, al was het wel een illusie om te denken dat zo'n mooi stuk wel even van bovenaf zou kunnen worden gedropt. Als regeerders met zo'n soort wetstekst komen dient die meestal heel andere doelen. De tekst die de laatste vier jaar bekend is komen te staan als Europese grondwet heeft met die idealen vrijwel niets te maken.

Dat grondwetsontwerp had twee belangrijke kenmerken:

a. De waan van de dag moet in beton worden gegoten. De huidige politiek van privatiseren, bezuinigen, dereguleren, concurrentie en meer overlaten aan internationale ondernemingen moet voor eeuwig worden vastgelegd, tegenover buitenparlementaire actie voor verandering en tegenover een mogelijke toekomstige parlementaire meerderheid van links die dit neoliberale beleid zou willen veranderen.

b. De superstaat Europa, die naar binnen toe van alles centraal wil regelen (zonder veel mogelijkheid van tegenstribbelen) en die naar buiten toe een wereldmacht wil spelen (als nauwe bondgenoot van Amerika) functioneert nog niet goed genoeg. Daaraan moet deze grondwet definitief een eind maken, door het opheffen van veto's van de lidstaten, door een president, door een minister van buitenlandse zaken, door een vlag, door een volkslied, door één geldsoort, door gezamenlijke besluitvorming over justitie en door 'een steeds beter niveau van bewapening'.

Voor de rest bestond die grondwet uit koppelverkoop van goede met slechte punten. Naast omstreden dingen staan er ook zaken in waarin bijna ieder zich kan vinden. Er staan zelfs zaken in waarvan de opname in de tekst door de vakbeweging, de milieubeweging of de internationale solidariteitsbeweging wordt gezien als een succes voor hun eigen actie. Vooral hoofdstuk 2, het 'Handvest van Grondrechten' voor de burgers van de EU, werd als positief gezien en een argument om de rest dan ook maar te slikken. Vooral door hoofdstuk 3 was die grondwet ook veel dikker dan gewone nationale grondwetten. Het werd een soort telefoonboek, zelfs zo dik dat buiten een legertje deskundigen vrijwel niemand de gevolgen van de inhoud echt kan overzien. Dit garandeert dat de kleine groep van uitleggers altijd al bij voorbaat het gelijk aan zijn kant heeft.

Inmiddels is er een nieuwe versie, zonder het vrijwel onomstreden handvest, zonder het noemen van symbolen als vlag en volkslied en zonder het woord 'minister van buitenlandse zaken'. Inderdaad is het ontwerp voor die tekst wat zorgvuldiger en minder provocerend dan het vorige. Dat wordt gezien als rechtvaardiging om ook de overkoepelende naam 'Grondwet' in te trekken. Volgens deskundige voor- en tegenstanders zijn de gevolgen van die nieuwe tekst echter voor meer dan 90% gelijk aan die van de vorige versie. Toch proberen in Nederland de regering en de regeringspartijen een tweede referendum over wat ze in Engeland 'the renamed constitution' noemen te voorkomen. Vanaf het begin van de besluitvorming bleken volksstemmingen alleen daar gewenst waar men van de kiezers een massaal "ja" verwacht. Daarom werd bv. al vroeg besloten dat er in Zweden geen referendum zou komen, want daar werd nu eenmaal al bij voorbaat "nee" verwacht. Achteraf gezien was het een opmerkelijke inschattingfout om te verwachten dat Nederland en Frankrijk "ja" zouden zeggen. Nu het inmiddels overduidelijk is dat een meerderheid kritiek heeft wil men dit project niet opnieuw blootstellen aan de kiezerswil. De regerende partijen zijn doodsbang dat de kiezers opnieuw 'nee' zullen zeggen, en dat zij dat dan weer moeten uitleggen aan de regeerders van andere lidstaten die hun volk niet de kans hebben gegeven om ook 'nee' te zeggen. Nadat ze jarenlang hebben geklaagd dat het volk niet voldoende was geïnteresseerd in hun EU-hobby's is hun boodschap nu: "Volk, hou je d'r buiten !'

De SP voert inmiddels een campagne om deze uitschakeling van de kiezers zo moeilijk mogelijk te maken. De zeven reacties op dit grondwetsproject zijn allemaal negatief, hoewel de genoemde motieven uiteenlopen. Je kunt je afkeer van deze grondwet en vooral de procedure om die ons door de strot te duwen omzetten in deelname aan de campagne daartegen. Dus: www.referendumnu.nl

Geen opmerkingen: